پژمردگی آوندی ناشی از ورتیسیلیوم

پژمردگی آوندی ناشی از ورتیسیلیوم

پژمردگی آوندی ناشی از ورتیسیلیوم انواع درختان میوه همچون پسته، انگور، هسته داران و حتی محصولات زراعی را آلوده نموده و موجب خسارت شدید در میزبان های حساس می شود. اغلب درختان خزان کننده به این بیماری حساسند.

این بیماری اولین بار در سال ۱۳۶۹ از روی درختان زرد آلو نهالستانی واقع در حومه خوی گزارش شد.

نام علمی عامل این بیماری Verticillium dahliae می باشد.

پژمردگی آوندی ناشی از ورتیسیلیوم

علائم بیماری

درختان آلوده اغلب پژمردگی و سرخشکیدگی را نشان می دهند.
در پژمردگی حاد علائم به صورت پژمردگی سریع شاخ و برگ یک شاخه یا قسمتی از درخت اتفاق می افتد.

شانکرهای کشیده در روی ساقه اصلی و اطراف شاخه آلوده و بطور جداگانه روی تنه مشاهده می شود. پوست سطح شانکرها ترک خورده و ترشحاتی به رنگ قهوه ای تا سیاه ممکن است از حاشیه لکه ها خارج شود. به علاوه شاخه هایی که در پایین این ناحیه هستند، اغلب تولید برگ های غیر عادی بزرگی می کنند.

سطح خارجی چوب شاخه ها و تنه تغییر رنگ آوندها را نشان می دهد که بسته به نوع میزبان متفاوت است.
در این بیماری معمولا تغییر رنگ آوندهای چوبی اغلب در تنه و شاخه های بزرگ مشاهده می شود. این تغییر رنگ را می توان در ریشه های آلوده نیز دنبال کرد.

علائم بیماری در انگور

علاوه بر موارد ذکر شده خوشه های واقع در شاخه های بیمار می خشکند و حبه ها به حالت چروکیده مومیایی شده چسبیده به دم باقی می مانند.

علائم بیماری در زردآلو

ورتیسلیوم به دو شکل گیاه را مورد حمله قرار می دهد یکی پژمردگی سریع و ناگهانی و دیگری زردی برگها و شاخه ها. شاخه های جوان تقریبا تا
سه چهارم درازی خود بدون برگ می شوند و به مرور خشک شده به رنگ قهوه ای تند در می آیند.

علائم بیماری در بادام

برگها پژمرده و پلاسیده می شوند. نهایتا رنگ برگها به رنگ زرد خرمایی در می آید. نوک ساقه ها خشک شده به شکل عصایی در می آید برگها در
هنگام مچاله کردن حالت شکنندگی و خشکی دارند. گاهی مشاهده می شود که یک درخت در یک طرف آن یا فقط یک شاخه اصلی آن مبتلا می گردد.

روشهای انتشار، ناقلین و زمستان گذرانی

قارچ ورتیسیلیوم پلی فاژ بوده، تنوع غذایی قارچ امکان زیست و ادامه حیات آن را بی نهایت افزایش می دهد.
زمستان گذرانی بصورت میسلیوم و یا میکرواسکلرت در بقایای میزبان در خاک صورت می گیرد. میکرواسکلروت اندام رویشی مقاومی است که مدت های زیادی در خاک باقی می ماند.

انتشار آن از طریق جریان آب، خاک آلوده، بقایای گیاهی آلوده یا توسط باد می باشد. از طریق زخم های روی طوقه و ریشه وارد گیاه شده بطور عمودی حرکت کرده و بطور شعاعی گسترش می یابد. مستقیما از طریق آوندهای چوبی ریشه وارد گیاه شده، ضمن توسعه در آوندهای چوبی اندام های هوایی موجب پژمردگی، تغییر رنگ آوندها و نهایتا مرگ میزبان می گردد. پژمردگی هنگامی اتفاق می افتد که اغلب آوندهای یک شاخه یا قسمتی از یک درخت نتواند وظیفه خود را انجام دهد. مرگ گیاه معمولا ظرف دو تا سه سال اتفاق می افتد. گاهی برخی در ختان سال های زیادی دوام می آورند. خاک یونجه زارها و جالیزها برای گسترش قارچ مناسب است.

پژمردگی آوندی ناشی از ورتیسیلیوم

روش های مبارزه با ورتیسیلیوم

هنگامی که درخت در اثر پژمردگی ورتیسیلیومی خشک می شود بایستی از کاشت دوباره گونه های حساس در آن محل خودداری کرد. یا قبل از کاشت مجدد خاک را با سموم تدخینی یا سموم مسی ضد عفونی کرد.

در مواردی که توسعه بیماری مختصر است تقویت درخت با کوددهی، آبیاری و هرس شاخه های آلوده علائم بیماری را کاهش میدهد و ظاهر بهتری به درخت می دهد. آبیاری متناسب و عدم انتقال آب آبیاری از قطعات آلوده به مناطق غیر آلوده باغ جهت جلوگیری از انتشار عامل بیماری موثر است. علاوه بر این می توان درختان آلوده باغ را مشخص نموده و آنها را از ریشه خارج ساخت. سپس باید آن ها را بدون انتقال دادن، سوزاند و محل ریشه را با محلول های قارچ کش ضدعفونی کرد.

در زردآلو: ۱- انتخاب پایه های بذری هلو (نهال های حاصل از دانه معمولا بسیار حساسند) و اجتناب از کاشت انواع واریته های حساس و غیر مقاوم. ۲- اجتناب از استفاده بی رویه از کودهای ازته که باعث رشد سریع گیاه در سنین جوانی می شود. ۳- اجتناب از گود کردن و بیل زدن اطراف درخت که باعث
ایجاد زخم در ریشه می شود. ۴- اجتناب از کاشت یونجه و گیاهان جالیزی در حد فاصل درختان. ۵- مبارزه بیولوژیک با قارچ .Talaromyces flavus

در بادام: از احداث باغ جدید در مزارعی که به کشت توت فرنگی ، سیب زمینی و یونجه اختصاص داشته اند بایستی اجتناب کرد.