سنک گلابی چیست؟

آفت سنک گلابی

سنک گلابی با نام علمی Stephanitis pyri به عده زیادی از درختان میوه دانه دار و هسته دار حمله می کند ولی حشره‌ای است که در درجه اول به سیب و گلابی خسارت می‌زند.

میزبان‌های دیگر این آفت درختان هلو، گیلاس، زالزالک، بادام، به ژاپنی، گل سرخ و همچنین درختان توسکا و بلوط می باشند.

شکل شناسی

طول بدن حشره کامل حدود ۳-۴ میلیمتر می باشد.
حشرات کامل به رنگ قهوه ای متمایل به خاکستری می باشند. در دو طرف سر و سینه دو صفحه مشبک غشایی دیده می شود که مشبک بودن بالها شبیه به توری با حفره های فراوان می باشد.

طول بالها تقریبا دو برابر طول بدن است. تخم ها بیضی شکل به رنگ سیاه براق و به طول ۲ میلیمتر است.

حشرات ماده تخم های خود را در داخل پارانشیم قرار می دهند و روی آن را با ترشحات سیاه رنگ می پوشانند.
علاوه بر این در درختان آلوده سطح زیرین برگ از توده متراکمی از نقاط سیاه رنگ که فضولات حشره نیز می باشند پوشیده شده است.

این آفت دارای ۵ سن پورگی است. پوره ها به فاصله ۳۰ تا ۴۰ روز از تخم خارج می شوند. رنگ آنها ابتدا سفید ولی به محض تغذیه به رنگ سبز با لکه های تیره در می آیند.

خسارت

آثار خسارت این آفت در سطح بالایی برگها به صورت لکه های وسیع خاکستری رنگ مشاهده می شود. در حالات حمله شدید که در تابستان های گرم و خشک اتفاق می افتد تمام سطح برگ به رنگ زرد متمایل به خاکستری در می آید.

در سطح زیرین برگ لکه های متراکم قهوه ای رنگ همراه با پوسته و خود حشرات در حالات مختلف مشاهده می شود. شدت آفت در مناطق دشت و خشک به خصوص درختان میوه موجود در منازل مسکونی که با دقت و نظم سمپاشی نمی شود خیلی بیشتر است. حشره کامل و پوره های سنک گلابی در سطح زیرین برگها زندگی کرده و بوسیله خرطوم خود از شیره گیاهی تغذیه می کنند.

برگهای آلوده در محل های تغذیه فاقد کلروفیل شده و محل نیش حشرات به صورت نقاط زرد رنگی در سطح فوقانی برگها مشاهده می شود و سرانجام سفید رنگ می شوند.
پس از تخم ریزی حشره ماده چنانچه پشت برگهای شود نقاط ریز سیاه رنگی که علامت تخمریزی حشره است، دیده می شود و این نقاط در واقع اثرات فضولات افراد ماده است که موقع تخم ریزی روی تخم ها می ریزند.
علاوه بر نقاط سیاه رنگ مزبور، حشره پوره ها پشت برگها فضولاتی تولید می کنند که به صورت نقاط سیاه رنگ همراه با مایع چسبنده ای می باشد درخت های مبتلا ضعیف و برگها قبل از خزان می ریزند و حتی گاهی میوه ها نیز می ریزند.

زیست شناسی

سنک گلابی زمستان را به صورت حشره کامل که از لحاظ جنسی هنوز بالغ نشده است در زیر پوستک درختان و زیر برگهای خشک درز و شکاف تنه درخت و دیوار و سایر پناهگاه ها به سر می‌برد.

طول بدن حشرات کامل حدود ۳ تا ۴ میلیمتر و به رنگ قهوه ای مایل به خاکستری می‌باشد. بالها مشبک، طول بالها تقریباً دو برابر طول بدن است.
در بهار حشرات کامل مصادف با باز شدن کامل برگها ظاهر می‌شودند و پس از جفت‌گیری حشرات ماده داخل نسج در سطح زیرین برگ تخمریزی می‌کنند و روی آنها را با ترشحات سیاه رنگ می‌پوشاند.

پوره‌ها به فاصله ۳۰ تا ۴۰ روز از تخم خارج می‌شوند. دوره پورگی ۴ تا ۵ هفته و در این مدت پوره‌ها ۵ بار جلد عوض می‌کنند. ۲ تا ۳ نسل در سال دارد.

روش های کنترل سنک گلابی

• زراعی:

۱-جمع آوری و حذف برگ های خشک و ریزش یافته در پای درخت
۲-تمیز کردن پوستک های تنه درختان آلوده به منظور از بین بردن محل زمستانه و خود افراد زمستانگذران
۳-اجرای شخم پاییز

• شیمیایی:

کنترل شیمیایی با نسل اول و دوم کرم سیب در دهه اول خرداد و اواخر تیر ماه است. این سمپاشی باعث از بین رفتن حشرات کامل و پوره سنک گلابی می شود. به همین دلیل در باغات تجاری خسارت این آفت قابل توجه نمی باشد.

سمپاشی در بهار و تابستان در مراحل پورگی و هنگامی که حشرات کامل مشغول تغذیه می باشند با یکی از سموم فسفره یا سیستمیک به خوبی مؤثر است. اصولا در باغاتی که عملیات منظم سمپاشی انجام می گیرد این آفت به ندرت ایجاد خسارت اقتصادی می کند. سموم تماسی در صورتی که در سطح زیرین برگ اسپری شود روی حشرات کامل و پوره ها مؤثر است.