مقدمه :
گیاهان علاوه بر آب (H2O) و کربن دی اکسید (CO2) برای رشد نیاز به مواد مغذی دارند که این مواد را از طریق ریشه جذب می کنند.
بطور کلی گروهی از عناصر خاص مورد نیاز تمامی گیاهان می باشند که در دوره های مختلف رشد گیاهی به مصرف گیاه می رسند. میزان مورد نیاز این عناصر در گیاهان مختلف متفاوت است، اما به طور کلی از نظر میزان استفاده گیاهان از این عناصر، به دو دسته ماکروالمنت (عناصر پر مصرف) و میکرو المنت (عناصر کم مصرف) تقسیم بندی می شوند.
تفاوت عناصر کم مصرف و پرمصرف نه در تعداد دفعات مصرف بلکه در میزان مصرف آنهاست. بسیاری به اشتباه تصور می کنند، عنصر کم مصرف را باید به دفعات کم ولی به مقدار زیاد استفاده کرد.
عناصر کم مصرف عبارتند از:
هن Fe، منگنز Mg، روی Zn، بر B، مس Cu، مولیبدن Mo و کلر Cl
عناصر پر مصرف عبارتند از:
کربن C، هیدروژن H، اکسیژن O، نیتروژن N، فسفر P، پتاسیم K، کلسیم Ca، منیزیم Mn و گوگرد S
NPK چیست ؟
گیاهان بیشتر از هرچیز دیگه به سه عنصر نیتروژن (N) ، فسفر (P) و پتاسیم (K) نیاز دارند.
به ابتدای حروف کودهای ماکروی مورد استفاده در انواع کشت‌ها در کوددهی گیاهان NPK (ان پ کا) گفته میشود.
حرف N: مخفف ازت
حرف P: مخفف فسفات
حرف K: مخفف پتاس
کاربرد کود NPK :
عملکرد نیتروژن برای گیاه:
نیتروژن به رشد سریع شاخ و برگ کمک میکند. همچنین در تولید بذر گیاه و افزایش میوه موثر میباشد. کمک به فتوسنتز و کیفیت بهتر محصول از مزایای استفاده از نیتروژن است. بنابراین قبل از زمان گلدهی نیز و همچنین برای قلمه های جوان که نیاز به شاخ و برگ زدن بهتر دارند کودهایی با نیتروژن بالا توصیه میشود. دقت داشته باشید مصرق بسیار زیاد کود های نیتروژن بالا باعث ترد شدن بافت گیاه می شود و در نتیجه می تواند باعث کاهش مقاومت نسبت به آفات شود.
عملکرد فسفر برای گیاه:
فسفر توانایی گیاه برای مقابله با استرس را بالا میبرد. از دیگر مزیتهای فسفر، ریشه زایی بهتر و زیاد شدن شکوفه در گیاهان را میتوان نام برد. بنابراین در زمان شوک گیاه به هر دلیلی از کودهای فسفر بالا استفاده کنید تا گیاه از استرس به راحتی خارج شود.
عملکرد پتاسیم برای گیاه:
پتاس به کیفیت میوه و گل و تشکیل پروتئین در میوه کمک میکند. کاهش بیماریها درگیاه از دیگر فواید پروتئین است. در گیاهان زینتی برای گلدهی و در درختان میوه به درشت شدن میوه و رنگ انداختن میوه کمک میکند.
معنی اعداد کودهای NPK :
احتمالا پیش آمده است که برای خرید کود از یک فروشگاه با اعدادی روی بسته کودها روبه‌رو شوید و احتمالا نمی دانید این اعداد چیست و چه معنی دارند. اعدادی ۳ رقمی مانند ۱۰-۱۰-۱۰، ۱۸-۱۸-۱۸، ۱۵-۵-۳۰، ۲۰-۲۰-۲۰
سه شماره روی کود، مقدار ارزش کود است که برای مصارف گیاه، طی دوره رشد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ۴ ماکرو کود شامل: نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) و به مختصر NPK معروف است.
اعدادی که مقدار بیشتری را دارند نشانه میزان بیشتر ماکرو کود در ترکیب است. برای مثال در ترکیب ۱۵-۵-۳۰ پتاسیم بیشتر است. همچنین در ترکیب‌های یکسان مقدار کود در ۱ واحد مورد توجه است. برای مثال ترکیب ۱۰-۱۰-۱۰ میزان کمتری از ۲۰-۲۰-۲۰ را در یک واحد دارا میباشد. ترکیب‌هایی که عدد صفر در آن به کار رفته حکایت از نداشتن ماکرو کود است. برای مثال ترکیب ۱۰-۰-۰ نشان می‌دهد فقط نیتروژن در ترکیب موجود است.
پینگ بک: کمبود روی در گیاهان و نحوه رفع آن - میهن کشت