معرفی و نحوه مبارزه با زنبور مغزخوار بادام

معرفی :

زنبور مغز خوار بادام، (Eurytoma amygdali (Hymenoptera: Eurytomidae، یکی از آفات مهم درختان بادام در ایران است. این آفت می تواند تا ۹۰% محصول را از بین ببرد.

میزبان عمده آن بادام است ولی خسارت آن روی زردآلو و آلو هم گزارش شده است.

در کشور ما در اکثر مناطقی که بادام کشت می شود وجود دارد.

طرز خسارت این حشره بدین ترتیب بوده که لارو آن طی مدت۱۱ماه زندگی در داخل میوه از مغز بادام تغذیه میکند. میزان خسارت این افت در ایران شدید است.

تقریبا اکثر میوه های خشکیده بادام که در پاییز و زمستان روی درخت باقی می مانند آلوده به زنبور بادام می باشند و این خود موقعیت مناسبی است که باغداران آنها را جمع آوری نموده و بسوزانند.

به قرار اطلاع بادامهای شیرین نسبت به سایر واریته ها حساسترند و میزان خسارت گاهی تا بیش از ۳۰ درصد می رسد.

شکل شناسی :

حشره کامل این آفت زنبوری است که ماده آن ۱ تا ۸ میلیمتر طول دارد و حشره نر کمی کوچکتر و اندازه آن بین ۴ تا ۶ میلیمتر می باشد.

شکم این حشره دوکی شکل بوده و در ماده ها اندازه آن بزرگتر و متورم تر است.

طرز خسارت و این حشره بدین ترتیب بوده که لارو آن طی مدت ۱۱ ماه زندگی در داخل میوه از مغز بادام تغذیه می کند. میزان خسارت این آفت در ایران شدید می باشد.

چرخه زیستی :

زنبور مغز خوار بادام تمام تابستان، پاییز، زمستان و قسمتی از بهار را به صورت لارو در داخل میوه های بادام روی درخت می گذراند.

کمی قبل از شکوفه درختان بادام که معمولآ مصادف با فروردین ماه میباشد،لاروها بتدریج تبدیل به شفیره می شوند.

حشرات کامل از اواسط اردیبهشت ماه میوه های آلوده سال قبل را ترک می کنند.

در این موقع میوه بادام به حالت چاغاله بوده وپوست آن سبز و نرم است.

زنبورهای نر و ماده مغزخوار بادام که بیشتر در ساعات گرم و آفتابی روز فعال هستند، روی شاخه های درخت بادام جفتگیری کرده و حشره ماده با تخم ریز باریک و بلند خود تخم های خود را در داخل میوه بادام می گذارد.

نحوه مبارزه :

روش های کنترل جمع آوری و سوزاندن میوه های خشک روی درخت و زیر درخت اگر چه در سطوح وسیع کار ساده ای نیست ولی با توجه به کار کمتر کشاورزان در پاییز و زمستان می تواند در پایین آوردن میزان خسارت آفت خیلی مؤثر واقع شود.

با توجه به اینکه تخمهای این آفت داخل نسج میوه گذاشته می شود دسترسی به لاروهای این آفت برای کنترل شیمیایی کار آسانی نیست فقط می توان علیه حشرات کامل بلافاصله پس از ریختن گلبرگها با یکی از سموم فسفره بادام که در عین حال روی شته ها و سایر آفات بادام مؤثر واقع شود اقدام به سمپاشی نمود.

کاربرد سوسپانسیون یک در هزار دیازینون ۶۰ درصد و یا سوپر اسید ۴۰ درصد می تواند علیه این آفت مؤثر واقع شود.

استفاده از سموم نفوذی بلافاصله پس از خروج لاروها از تخم و قبل از ورود آنها به داخل دانه ممکن است مفید واقع شود ولی این کار دقیقا باید بررسی شود و به خصوص تاریخ دقیق خروج حداکثر لاروها از تخم در هر ناحیه قبلا مشخص شود.

از کاربرد سموم سیستمیک بر اساس دیمتوات قبل از آزمایشهای لازم باید اکیدا خودداری شود چه باعث ریزش شدید میوه و برگ می شود.