معرفی و شرایط نگهداری پریوش

معرفی :

گل پریوش با نام‌های پروانش، پیچ تلگرافی، گل تلگرافی و گیاه جادوگر نیز شناخته می‌شود.

دارای دو گونه ی Vinca minor و Vinca Major که نام انگلیسی آن Periwinkle می باشد.

امروزه این گل را در بیشتر فضای سبز بیشتر شهرهای ایران کاشته می شود. این گل بومی اروپا، نواحی استوایی، ماداگاسکار و اندونزی می باشد و مکان هایی که دارای خاک های گچی و زهکشی مناسب می باشند و همچنین در جنگل ها پرورش می یابند.

گل پریوش از خانواده خرزهره می باشد و علاوه بر زیبایی گل هایش، خواص درمانی بسیار زیادی دارد. برگ های این گیاه بیضی شکل، سبز، براق و بدور از کرک می باشد. برگ های پریوش دارای دمبرگ های کوتاهی می باشند که آن ها را به مرکز گل وصل کرده است. این گل دارای رنگ های بسیار زیبایی، لطافت چشم گیر و مقاومت بالایی می باشد.

گل پریوش جزء گیاهان گرمسیری و نیمه گرمسیری محسوب می شود و به سرما بسیار حساس می باشد و برای کاشت در مناطق سردسیری اصلا مناسب نمی باشد و نتیجه مطلوبی نخواهد داشت.

این گل را می توانید در فصل بهار در حاشیه باغچه بکارید، ولی در فصل پاییز بر اثر سرد شدن هوا از بین می رود. گل پریوش دارای رنگ های صورتی، سفید، قرمز و ارغوانی می باشد و با این رنگ ها زیبایی چشمگیری به فضا می دهد. این گیاه در بین گیاهان خودرو وحشی در معرض خطر می باشد و علت آن هم تخریب زیستگاه ها و سوختن زمین ها برای ایجاد زمین های کشاورزی می باشد.

گیاه پریوش دارای خواص دارویی ویژه نیز می باشد و به صورت دم کرده برگ استفاده می شود.

خواص دارویی :

پروانش دارای خواص قابض، تصفیه‌کننده خون، التیام‌بخش، ضد اسکوربوت، مقوی عمومی، بندآورندهٔ شیر، مدر، محرک، قاعده‌آور، معرق و خلط‌آور است. موارد استعمال پروانش در کمبود ویتامین C، بازکردن مجاری عروقی، خصوصاً با اثر تنظیم‌کننده و اکسیژن دهنده مغزی، اسهال، خونریزی، رفع اخلاط‌خونی، سرفه، سرطان، سل، ورم لوزتین، اسهال خونی، رفع نزله‌های مزمن، وجودخون در ادرار، عادت ماهیانه دردناک و ترشحات زنانگی، تب‌های نوبه، زخم روده، سقط جنین (به‌صورت جوشانده) و… می‌باشد.

وینکامین موجود در این گیاه در موارد تصلب مغزی، عوارض ناشی از بالابودن فشار خون مانند سردرد، سرگیجه، احساس صداهائی در گوش، نارسائی‌عمل شریانهای قلبی، عوارض عروقی، شبکیه چشم، کم شدن حافظه، اشکال در تمرکز و کم شدن و ضعف قوای مغزی ناشی از پیری استفاده به عمل می‌آید. در مداوای کم خونی و به همراه داروهای آهن‌دار مصرف می‌شود. در موردمالاریا و ورم روده و امعاء و نیز خون‌ریزی به‌کار برده‌اند.

در استعمال خارجی جوشانده آن به‌صورت لوسیون جهت درمان زخم‌های بازو بسته و به‌صورت غرغره در رفع آنژین و ورم لوزتین، به‌صورت تنقیه در رفع‌دیسانتری و زخم‌های روده مصرف می‌شود. از پوسیون آن در پانسمان زخم‌ها واولسرها به‌کار می‌رود. مقدار مصرف به‌صورت لوسیون ۲۰ تا ۲۵ گرم برگ در یک‌لیتر آب است که پس از جوشاندن برای شست‌وشوی دهان و درمان ورم لثه‌ها، وبه‌صورت کمپرس برای شستن زخم‌ها و بیماری‌های جلدی استفاده می‌شود. بیمار می‌تواند به‌صورت دم کرده ۱۰۰ گرم برگ را در یک لیتر آب جوش‌دم‌کرده و پس از شیرین کردن یک فنجان یا لیوان ضمن صرف غذا میل نماید.

شرایط نگهداری :

نور

پریوش به نور فراوان نیاز داشته و باید چند ساعت در روز در نور مستقیم خورشید قرار گیرد، اما نور نباید بسیار شدید باشد. پریوش گیاهی آفتاب دوست است بنابراین اگر قصد کاشتن آن در حیاط منزل را دارید باید آن را در جایی بکارید که زیر سایه درختان نباشد و در طول روز تا حد امکان کمتر بر روی آن سایه بیافتد.

آبیاری

پریونش به خشکی مقاوم است و نیاز به آبیاری زیادی ندارد. زمان و دفعات آبیاری بسته به منطقه ای که در آن زندگی می کنید متفاوت خواهد بود. زمانی که چند سانتی متر از سطح خاک گیاه خشک شد آن را آبیاری کنید.

دما

پریونش دماهای گرم تر را ترجیح می دهد اما می تواند تا منفی ۳ درجه سانتی گراد را هم تحمل کند.

خاک

این گیاه می تواند در انواع خاک ها رشد کند اما خاکی لومی، شنی با زهکشی خوب بهترین خاک برای کاشتن آن است.

تکثیر:

آسانترین راه تکثیر این گیاه استفاده از بذر آن است. بذرها را می توان در حدود ۶-۴ هفته قبل از رفع سرمای زمستان، در مکانی محافظت شده همانند اتاقهای منزل کاشت. البته اگر می خواهید گیاهانی که آماده گلدهی هستند را به محض بر طرف شدن مشکل سرمای هوا در دسترس داشته باشید و در باغچه منزل بکارید، می توانید ۱۲-۱۰ هفته قبل از آخرین سرمای بهاره بذرهای این گیاه را در محیط محافظت شده بکارید.

همچنین با برطرف شدن سرمای هوا اگرچه می توان بذرها را به شکل مستقیم در محیط بیورن و بستر باغچه نیز کاشت کرد اما این عمل موجب کاهش تعداد بذرهایی می شود که جوانه می زنند. زیرا در این مورد علاوه بر احتمال نامناسب بودن دمای هوا برای جوانه زنی ، نور نیز عامل دیگری در محدود کردن جوانه زنی بذرها است.

برای کاشت بذرها از مخلوطی سبک که توانایی نگهداری رطوبت مناسب دارد استفاده کنید. به عنوان مثال می توان از مخلوط خاک برگ+ پرلایت یا پرلایت + کوکوپیت( الیاف نارگیل) + خاک معمولی استفاده کرد. البته بهتر است که اولا بستر کاشت را قبل استفاده الک کرد تا بافتی یکنواخت بدست آید و دوما بستر کاشت را قبل از قرار دادن بذرها به خوبی مرطوب کنید. بعد از قرار دادن بذرها بر روی بستر کاشت روی آنان را به اندازه حدود ۱-۰.۵ سانتیمتر بپوشانید.

توجه داشته باشید که نور از جوانه زدن بذرهای پریوش جلوگیری می کند بنابراین یا میحط کاشت را به مکانی تاریک منتقل کنید و یا پلاستیکی سیاه رنگ بر روی بستر کاشت بکشید و زمانی که شاهد جوانه زنی بذرها بودید پلاستیک را بردارید زیرا گیاهان جوان برای رشد به نور نیاز دارند. عمیق تر کاشتن بذرها به منظور کاهش تابش نور به آنان می تواند مانع از جوانه زنی مناسب بذرها شود.

در فاصله بین کاشتن بذرها و جوانه زنی آنان ، آبیاری را به خوبی انجام دهید زیرا خشکی بستر مانع از جوانه زنی بذرها خواهد شد. می توانید در طی این مدت و برای جلوگیری از عدم جابجایی بذرها در اثر شدت جریان آب ، از روش غبارپاشی آب بر روی بذرها استفاده کرد.

دمای مناسب برای جوانه زنی بذرها ۲۴-۲۰ درجه است و ۵-۳ روز طول می کشد تا بذرها جوانه بزنند. بعد از جوانه زنی بذرها می توان آبیاری را به شیوه معمولی انجام داد. زمانی که گیاهان جوان به حدود ۸-۶ سانتیمتر رسیدند می توان برای جابجایی آنان اقدام کرد و بهتر است زمانی آنان را در محیط بیرون بکارید که دمای هوا به حدد ۱۸ درجه ساتیگراد رسیده باشد.

برخی از ارقام این گیاه را می توان توسط قلمه نیز تکثیر کرد.در اواخر تابستان قلمه ها به طول ۱۰-۸ سانتیمتر تهیه می شوند. برگهای پایینی جدا می شوند و در محیطی سبک و مرطوب قرار میگیرند . میتوان از مخلوط پیت موس+خاک برگ برای کاشت قلمه ها استفاده کرد. قبل از کاشت قلمه ها بستر کاشت را به خوبی مرطوب کنید. از آبیاری بیش از اندازه قلمه ها بپرهیزید زیرا می تواند موجب پوسیدگی آنان شود. قلمه ها را در مکانی گرم اما به دور از نور مستقیم آفتاب قرار دهید.