بیماری لکه غربالی درختان میوه هسته دار

معرفی :

لکه غربالی درختان میوه هسته دار (Shot hole disease) یکی از بیماری‌های قارچی درختان میوه هسته‌دار است. قارچ عامل این بیماری Wilsonomyces carpophilus است.

این بیماری دراکثر نقاط ایران به انواع درختان میوه هسته دارمانند زردآلو، هلو، شلیل، آلبالو، گوجه، بادام و در برخی مواقع به گیلاس خسارت وارد می‌کند و به دلیل جوش‌ها و لکه‌هایی که روی میوه زردآلو به وجود می‌آورد، ارزش صادراتی برگه زردآلو و قیسی را کاهش داده و طعم نامطبوعی به میوه می‌دهد.

علائم :

حالت غربالی و سوراخ شدن برگ‌ها مشخص‌ترین و فراوان‌ترین علامت بیماری است. بیماری اغلب به برگ، میوه و سرشاخه‌های درختان هسته دار حمله می‌کند ولی اندام‌های مورد حمله در میزبان‌های مختلف با هم فرق دارند. روی برگ علائم همزمان با موقعی که جوانه‌های برگ باز می‌شوند به صورت لکه‌های گرد و کوچک به رنگ سرخ که وسط آن تیره است بروز می‌کند. لکه‌ها به تدریج بزرگ شده و از وسط شروع به خشک شدن می‌کنند. به مرور بافت مرده جدا شده و سوراخی ایجاد می‌شود. اطراف سوراخ نوار چوب پنبه ای باقی می‌ماند.

در صورت شدت بیماری روی درختان گیلاس و تجمع لکه‌ها، برگ‌ها تماماً زرد شده و می‌ریزند. به‌طور کلی لکه‌ها در آغاز پیدایش کوچک و ارغوانی اند ولی به تدریج بزرگترشده و به رنگ قهوه ای درمی آیند. به مرور لکه‌ها چوب پنبه ای و زبرمی‌شوند. علائم روی میوه زردآلو به صورت تاولهایی برجسته به رنگ ارغوانی تا قهوه ای دیده می‌شود.

میوه گیلاس ممکن است گوشت تا هسته خشک شود. علائم روی میوه آلبالو شبیه گیلاس ولی عمق فرورفتگی لکه‌ها کمتراست. روی میوه گوجه سبز ممکن است ترشح صمغ بدون ظهور لکه‌های مشخص دیده شود. روی میوه هلو آلودگی به دوصورت ظاهرمی شود. یکی به صورت ریزش میوه، هنگام رسیدن و دوم ایجاد لکه‌های قهوه ای. پیدایش لکه‌های بیماری روی شاخه‌های هلو و شلیل عمومیت دارد. شاخه‌های زردآلو، آلو و گوجه معمولاً مورد حمله بیماری قرار نمی‌گیرند. بیماری روی شاخه‌های گیلاس ابتدا به صورت لکه‌های قهوه ای و برجسته ظاهر می‌شود که به تدریج حالت زخم به خود می‌گیرد. در سرشاخه‌های بادام لکه‌های گرد به قطر یک تا چند میلی‌متر ظاهر می‌شود. لکه‌ها قهوه ای و وسط آن روشن‌تر و شبیه چشم است. لکه‌ها گاه ترک خورده و از آن‌ها صمغ ترشح می‌شود. علائم روی سرشاخه‌های هلو و بادام شبیه به هم هستند با این تفاوت که روی شاخه‌های هلو زخم‌ها معمولاً بزرگتر و صمغ زدگی آن‌ها بیشتر است. روی شاخه‌های زردآلو زخم‌های ارغوانی به قطر چند میلی‌متر تشکیل می‌شود. روی شاخه‌های آلو و گوجه علائمی بروز پیدا نمی‌کند.

علائم بیماری بر روی برگ ها

علائم بیماری بر روی میوه

چرخه بیماری :

قارچ عامل لکه غربالی زمستان و سایر شرایط نامساعد محیطی را به صورت ریسه، استروما و کنیدی در جوانه های آلوده و یا زخم های روی سرشاخه ها به سر می برد.

ریسه هایی که در شانکر های روی سرشاخه ها و جوانه های درختان وجود دارند در ابتدای فصل بهار و به محض مساعد شدن شرایط جوی تولید کنیدی می کنند. این کنیدی ها توسط باد و باران پخش شده و روی میوه و برگ ها قرار می گیرند.

تولید کنیدی در دمای ۹ درجه سانتی گراد آغاز شده و در دمای ۱۹ الی ۲۲ درجه سانتی گراد به اوج می رسد. در صورتی که هوا مرطوب و بارانی باشد کنیدی ها بلافاصله پس از رهایی جوانه زده و تولید آلودگی می کنند. باران باعث شسته شدن و انتقال کنیدی ها از بین فلس های جوانه ها و شاخه های آلوده ی قسمت های بالایی درخت به قسمت های پایین درخت می شود. در نتیجه آلودگی در قسمت های پایینی درخت شدیدتر می باشد. توسعه آلودگی بیماری لکه غربالی ارتباط مستقیمی به میزان بارندگی در فصل پاییز و بهار دارد. آلودگی در طی زمستان نیز ادامه داشته و فقط در سرمای شدید متوقف می شود.

درمان بیماری :

انتخاب انواع ارقام مقاوم و سالم ، هرس اندام‌های آلوده و سوزاندن آن‌ها برای جلوگیری از آلودگی در سال‌های بعد ضدعفونی کردن ابزار هرس بعد از هرس سرشاخه‌های آلوده و انهدام آن‌ها با بردوفیکس رقیق نشده سمپاشی دوره ای چهارگانه با بردوفیکس:

– سم پاشی با بردوفیکس ۱۰ در هزار پس از ریزش ۷۰ درصد برگ‌ها در پاییز

– سم پاشی با بردوفیکس ۱۰ در هزار قبل از تورم جوانه‌ها

– سم پاشی با بردوفیکس ۵ در هزار بعد از ریزش گلبرگها

– سم پاشی با بردوفیکس ۵ در هزار بلافاصله بعد از تشکیل میوه

در صورت وجودآلودگی برای جلوگیری از پیشرفت بیماری، سمپاشی با بردوفیکس ۵ در هزار ۱۵ تا ۲۰ روز بعد تکرار شود.