Generic filters
Exact matches only
Search in title
Search in content
Search in excerpt

سیاهک آشکار گندم و جو

زمان مطالعه: ۳ دقیقه
۵/۵ - (۳ امتیاز)

سیاهک آشکار گندم و جو

یکی از بیماری های عمده در نواحی مرطوب و یا نسبتا مرطوب سیاهک آشکار گندم می باشد.
در ایران این بیماری ابتدا در سال ۱۳۲۶ گزارش و تشریح شده است .
بیماری سیاهک آشکار گندم در تمام مناطق کشور گسترش دارد ولی خسارت آن نسبت به سیاهک پنهان گندم در درجه دوم اهمیت قرار دارد.
خسارت این بیماری حدود حداکثر ۱۵ درصد تخمین زده می شود.

سیاهک آشکار

سیاهک آشکار گندم و جو

 

علائم بیماری

قبل از ظهور خوشه ها، تفاوت قابل تشخیص بین بوته های سالم و بوته های آلوده به سیاهک وجود ندارد.
خوشه های آلوده کمی قبل از خوشه های سالم در حالی ظاهر می شوند که توده سیاهرنگی جای دانه ها را اشغال نموده است. از آنجایی که این توده سیاهرنگ معمولاً عاری از پوشش خارجی می باشد، آن را سیاهک لخت می نامند. این توده سیاهرنگ توسط باد پراکنده شده و فقط محور لخت خوشه باقی می ماند.

عامل بیماری

عامل بیماری سیاهک آشکار گندم Ustilago tritici و سیاهک آشکار جو Ustilago nuda می باشد .
تلیوسپور ها قهوه ای می باشند و پس از پراکنده شدن در روی خوشه های سالم قرار گرفته و در آن ها جوانه میزنند
و تولید بازیدیوم می نمایند

این قارچ بازیدیوسپور تولید نمی کند و عمل لقاح(پلاسموگامی) با ایجاد لوله های لقاح بین سلول های بازیدیوم صورت می گیرد. پس از انجام عمل لقاح یک هیف دی کاریوتیک تولید شده که قادر است وارد تخمدان سالم گیاه شده و آن را آلوده کند.

پس از ایجاد آلودگی این ریسه در حالت استراحت باقی می ماند. مراحل تکامل گل و تشکیل دانه گندم یا جو عیناً شبیه گل و دانه سالم ادامه می یابد. به این ترتیب ریسه در داخل دانه به حال استراحت وجود دارد.
پس از کشت بذر، دانه محتوی ریسه نیز مانند دانه سالم جوانه زده و تولید گیاهچه می نماید. در این موقع ریسه نیز فعالیت خود را از سر گرفته و به طور سیستمیک وارد گیاهچه می شود. سپس همچنان که گیاه رشد می کند با آن رشد می نماید بدون اینکه قبل از ظهور خوشه علائمی از خود بروز دهد.
در موقع تشکیل گل، ریسه ها در این اندام متراکم شده و ضمن از بین بردن محتویات گل، خود نیز قطعه قطعه شده و تولید تلیوسپور می کند و تشکیل مجدداً در سال بعد تکرار می گردد.

مبارزه و کنترل سیاهک آشکار

ارقام مقاوم
مؤثرترین و بهترین راه کنترل سیاهک های غلات همانند زنگ های غلات استفاده از ارقام مقاوم است. ولی این ارقام همیشه در دسترس نیستند و مشکلات فراوانی در سر راه این اقدام وجود دارد.

تناوب زراعی
تناوب زراعی یک تا دو ساله برای مدیریت بیماری سیاهک برگی گندم می تواند مفید واقع شود، هرچند که برخی تلیوسپورهای خاکزاد ممکن است به مدت ۳سال و یا بیشتر زنده بمانند. بهتر است تناوب زراعی ۳ساله رعایت شود.

ضد عفونی بذر
در زمان قدیم با استفاده از آب داغ بذر ها را ضدعفونی می کردند. ولی امروزه با استفاده از قارچکش ها بذر ها را قبل از کاشت ضدعفونی می کنند.چون قارچ عامل بیماری در پریکارپ و داخل جنین بذر قرار دارد، بنابر این ضد عفونی با سموم قارچ کش غیر سیستمیک موثر واقع نمی شود و برای این منظور از سموم قارچکش سیستمیک استفاده می گردد.

تغییر زمان کاشت
کاشت زودتر از موعد مقرر بذر گندم در پاییز نوعی فرار از بیماری محسوب می گردد. به طوری که مرحله گیاهچه ای حساس با مرحله آلوده کنندگی قارچ عامل سیاهک منطبق نگردد.

گواهی بذر
استفاده از بذر های گواهی شده و معتبر می تواند باعث جلوگیری از ایجاد این بیماری شود.

برای مشاهده مطلب سیاهک پنهان گندم کلیک کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ضبط پیام صوتی

زمان هر پیام صوتی 5 دقیقه است