بیماری شانکر باکتریایی مرکبات

بیماری شانکر باکتریایی مرکبات یا Citrus Bacterial Canker یک بیماری خسارت زا در مناطق گرم است.

عامل این بیماری Xanthomonas citri subsp. citri می باشد.

شانکر مرکبات احتمالاً از جنوب شرق آسیا منشأ گرفته است ، که موطن مرکبات است به همین جهت به آن شانکر آسیایی مرکبات نیز می گویند.

علیرغم مقررات شدید اعمال شده برای جلوگیری از ورود آن به کشورها در حال حاضر در بیش از ۳۰کشور در آسیا ، جزایر اقیانوس آرام ، اقیانوس هند ، آمریکای جنوبی و آمریکا وجود دارد.

اگر در دوره ظهور شاخه های جوان و اوایل تشکیل میوه بارندگیهای مکرر وجود داشته باشد این بیماری تشدید می شود.

بیماری عمدتا بر روی برگها و نیز میوه ها لکه ایجاد می کند.

در صورت شرایط خیلی مساعد باشد، بیماری باعث برگریزی ، مرگ سرشاخه ها و ریزش میوه می شود.لکه ها حدود ۷تا ۱۰روز بعد از آلودگی در سطح زیرین برگها و سپس روی سطح برگ تشکیل می شوند.

لکه های جوان در هر دو سطح برگها، به ویژه در سطح زیری برگ برآمده و حالت جوشی شکل دارند.

این لکه ها سرانجام کرکی و آتشفشان مانند ( حاشیه برآمده و مرکز فرورفته) می شوند.

علائم روی برگ ها:

در اطراف لکه ها یک هاله زردرنگ تشکیل می شود. در اطراف لکه ها حالت آبسوختگی (Water-soaking)بخصوص وقتی در برابر نور گرفته می شود، قابل مشاهده است.

اندازه لکه ها از ۲تا ۱۰میلیمتر متفاوت هستند.

علایم برگی بیماری شانکر باکتریایی مرکبات

علائم روی میوه ها و ساقه:

لکه های روی میوه و ساقه ها مشابه برگها هستند.
لکه های روی میوه معمولا سطحی هستند.
گاهی لکه های روی میوه عمقی می شوند و راه ورود را برای سایر میکروارگانیسم ها باز می شود.
لکه های روی ساقه چندین فصل دوام می آورند، لذا این گونه لکه ها باعث بقاء باکتری می شوند.

علائم روی میوه ها و ساقه

ارقام حساس:

در طبیعت، گریپ فروت، لیمو ترش آب شیراز (Mexican limes) و نارنج سه برگ بشدت حساس و لمونها و پرتقال نسبتا حساس هستند.

نارنگی ها نسبتا مقاوم هستند و پرتقالهای زود رس نسبت به دیررسها حساسیت بیشتری دارند.

مدیریت بیماری:

۱-در مناطقی که سابقه بیماری وجود ندارد، در صورت مشاهده، ریشه کنی توصیه می شود.

۲-در کشورهایی که این بیماری وجود دارد ، فقط کاشت انواع مرکبات با مقاومت بیشتر مانند پرتقال والنسیا و نارنگی ها توصیه می شود.

۳-ایجاد باد شکن در اطراف باغات حهت جلوگیری از ورود جریانات باد شدید و در نتیجه ممانعت از پراکنش باکتری توصیه می شود.

۴-هرس شاخه های آلوده و سوختن آنها

۵-استفاده از سموم مسی طی دوره ۹۰روزه بعد از ریزش گلبرگها، جهت محافظت میوه ها از آلودگی بخصوص ارقام حساس مرکبات

۶-بسته به بارندگی و حساسیت ارقام، ممکن است به دو یا سه نوبت به سمپاشی نیاز باشد.

منبع:دکتر حسینی پور